![](/media/lib/483/n-porozumienie-0d07137fb23df25f82369893d5822329.jpg)
Uczelnie nawiązują współpracę, by chronić unikatowe katakumby w Supraślu
20 grudnia 2021, 12:03Politechnika Białostocka, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytet w Białymstoku i Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie zadeklarowały, że będą wspierać naukowo ochronę unikatowych katakumb Klasztoru Męskiego Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu. Będące jednym z najcenniejszych zabytków Podlasia katakumby powstały w połowie XVI w. i obejmują 130 nisz. Zabezpieczenie zabytku o dużej wartości historycznej wymaga szeroko zakrojonych badań.
![](/media/lib/440/n-suvwydech-51b97af7704fd01a5797ab30c0b744d1.jpg)
Ostrzejsze normy dla silników uratowały tysiące ludzi i oszczędziły setki miliardów USD
20 grudnia 2021, 11:25Dziesięciolecia rządowych regulacji dotyczących jakości powietrza dają wymierne wyniki, dowodzą naukowcy z Uniwersytetu Harvarda. Informują oni na łamach PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences), że dzięki obniżeniu emisji z silników samochodowych w latach 2008–2017 i związanej z tym poprawie jakości powietrza, zaoszczędzono setki miliardów dolarów oraz uratowano życie tysięcy ludzi.
![](/media/lib/483/n-figurka-e295ed3f4c1945bb624e5c26298a0ee8.jpg)
Król czy królowa? Wyjątkowa figurka z sokołem znaleziona na Starym Mieście w Oslo
15 grudnia 2021, 10:53Na Starym Mieście w Oslo archeolodzy odkryli nietypową figurkę. Przedstawia ona osobę w szatach i koronie, na ramieniu której siedzi sokół. Już miałam kończyć. Padał gęsty śnieg, było mi zimno i byłam zmęczona", mówi archeolog Ann-Ingeborg Floa Grindhaug, która pracuje przy wykopaliskach. Wzięła jeszcze do ręki coś, co uznała za dużą rybią ość i mimo tego, że się ściemniało, jej uwagę przykuł nietypowy kształt znaleziska.
![](/media/lib/483/n-mapy01-9b104ed9c441ec64e122d3f06ec42dfb.jpg)
Bibliotekom Uniwersytetu w Lejdzie przekazano unikatowy zbiór map i atlasów
15 grudnia 2021, 10:50John Steegh i Harrie Teunissen z Dordrechtu przekazali Bibliotekom Uniwersytetu w Lejdzie (UBL) całą swoją kolekcję map, planów miasta i atlasów. W ciągu niemal 40 lat panowie zebrali ok. 17 tys. map, a także 2300 atlasów i przewodników. W skład zbioru wchodzą mapy z całego świata od XVI w. po czasy współczesne, ze szczególnym naciskiem położonym na wieki XIX i XX. Uważa się, że to najobszerniejsza prywatna kolekcja map w Holandii.
![](/media/lib/482/n-wilki-0446f9aa74732d3c79d151131d396abf.jpg)
Norwegowie i Szwedzi całkowicie wytępili miejscowe wilki
9 grudnia 2021, 16:18Norwegowie i Szwedzi doprowadzili do całkowitej zagłady żyjącej na wolności rodzimej populacji wilka. Wilki, żyjące obecnie w obu krajach, to populacja fińska. I jej grozi zagłada w wyniku chowu wsobnego. Ostatni w Norwegii wolny wilk zginął około roku 1970.
![](/media/lib/381/n-polaczenie-e1bee6f0190b04cece13ee6859b7a1b9.jpg)
Fale grawitacyjne mogą pomóc wyjaśnić asymetrię między materią i antymaterią
8 grudnia 2021, 17:02Ludzie, Ziemia czy gwiazdy pojawili się dlatego, że w pierwszej sekundy istnienia wszechświata wytwarzane było więcej materii niż antymaterii. Ta asymetria była niezwykle mała. Na każde 10 miliardów cząstek antymaterii pojawiało się 10 miliardów + 1 cząstka materii. Ta minimalna nierównowaga doprowadziła do stworzenia materialnego wszechświata, a fenomenu tego współczesna fizyka nie potrafi wyjaśnić.
![](/media/lib/482/n-fort1-f41874dafb4c548d773374a761111baf.jpg)
Trwa renowacja ostatniego fortepianu należącego do Fryderyka Chopina
8 grudnia 2021, 11:10Trwa renowacja ostatniego fortepianu należącego do Fryderyka Chopina - instrumentu marki Pleyel z 1848 roku. Zaplanowano ją na 3-12 grudnia. Prace prowadzi zespół Paula McNulty'ego. Pokazy konserwatorskie (w ramach biletu do Muzeum Fryderyka Chopina) można oglądać od 7 do 12 grudnia.
![](/media/lib/480/n-karlowate-2280341243581f2e8fc39bba9b65a4cd.jpg)
Dane z misji Gaia zaskoczyły. Galaktyki karłowate nie są satelitami Drogi Mlecznej
26 listopada 2021, 11:56Od dziesięcioleci astronomowie sądzą, że sąsiadujące z Drogą Mleczną galaktyki karłowate są jej satelitami, czyli zostały przechwycone przez naszą galaktykę i towarzyszą jej od miliardów lat. Teraz, dzięki danym z misji Gaia, zmierzono ruch tych galaktyk z niespotykaną wcześniej dokładnością, a uzyskane wyniki zaskoczyły ekspertów.
![](/media/lib/480/n-dartstart-a4ebb9e727cf234b54eef92a20ec29b8.jpg)
Wystartowała pierwsza misja obrony Ziemi. W przyszłym roku uderzy w asteroidę.
24 listopada 2021, 10:52Dzisiaj o godzinie 7:21 czasu polskiego z Vandenberg Space Force Base w Kalifornii wystartowała DART (Double Asteroid Redirection Test), pierwsza w historii misja, której celem jest sprawdzenie technologii obrony Ziemi przed asteroidami. W jej ramach pojazd kosmiczny zderzy się z asteroidą. Celem testu jest lekka zmiana orbity asteroidy i zbadanie tej zmiany za pomocą naziemnych teleskopów.
![](/media/lib/480/n-dzuma-83f80690c34d8ebe0c4793943674b531.jpg)
Spór o znaczenie pandemii. Dżuma Justyniana pojawiła się Anglii wcześniej niż w Bizancjum?
22 listopada 2021, 12:36Dżuma Justyniana, starsza i mniej znana krewna Czarnej Śmierci uderzyła w Europę w VI wieku. Mogła zabić nawet połowę ludności, zachorował sam cesarz Justynian, a na całym świecie mogło umrzeć 100 milionów osób. W ostatnim czasie pojawiły się opinie, że epidemia nie miała tak wielkiego znaczenia, jak się jej przypisuje. Poglądowi temu sprzeciwia się profesor Peter Sarris z University of Cambridge, którego badania przyniosły zaskakującą informację